Polyvagaal Theorie: De sleutel tot begrip van je zenuwstelsel en trauma
Wat is polyvagaal theorie?
De Polyvagaal Theorie, ontwikkeld door Dr. Stephen Porges, biedt diepgaand inzicht in hoe ons zenuwstelsel reageert op stress, veiligheid en verbinding. Volgens deze theorie reageren we niet alleen met ‘vechten’ of ‘vluchten’, maar kent ons lichaam meerdere lagen van overlevingsreacties. Alles draait om het vinden van balans en veiligheid.
Centraal in de polyvagaal theorie staat de nervus vagus: een belangrijke zenuwbaan die lichaam en brein met elkaar verbindt. Afhankelijk van hoe veilig of onveilig we ons voelen, schakelt ons zenuwstelsel tussen verschillende toestanden van activatie of bevriezing.
Polyvagaal Theorie in lichaamsgerichte therapie
In mijn praktijk gebruik ik inzichten uit de polyvagaal theorie om jou te helpen begrijpen waarom je lichaam soms op bepaalde manieren reageert. Door samen te werken met je zenuwstelsel, brengen we meer bewustzijn en zelfregulatie in je systeem — essentieel bij het helen van trauma.
We werken aan:
- Bewustwording van de signalen van je zenuwstelsel
- Oefeningen om veiligheid in je lichaam te (her)vinden
- Het opbouwen van veerkracht, zodat je makkelijker schakelt tussen verschillende toestanden
Wanneer is ‘polyvagal informed’ therapy behulpzaam?
Werken vanuit polyvagaal theorie kan diepe ondersteuning bieden bij:
- Angst- en paniekklachten
- Moeite met ontspannen of slapen
- Overprikkeling of gevoeligheid voor geluiden en prikkels
- Gevoel van ‘afwezig zijn’ (dissociatie)
- Moeite met verbinding en intimiteit
- Trauma, burn-out of chronische stress
Door te werken met je zenuwstelsel ontstaat er meer mildheid voor je eigen reacties. Wat eerder als ‘overdreven’ voelde, blijkt vaak een intelligente aanpassing van je lichaam aan overweldigende situaties.
Hoe ziet een sessie eruit?
Tijdens een sessie onderzoeken we samen de signalen van jouw zenuwstelsel:
- Hoe voel je je?
- Waar zit spanning of juist gevoelloosheid?
- Welke kleine beweging richting veiligheid kun je maken?
We gebruiken eenvoudige technieken zoals ademhaling, zachte beweging of visualisaties om meer rust en verbinding in je lichaam te brengen. Zo leer je stap voor stap hoe je vanuit stress of bevriezing weer kunt terugkeren naar aanwezigheid en ontspanning.
Bijgaande video geeft meer uitleg over trauma, vanuit polyvagaal theorie bekeken.